Máis da metade dos fondos da UE canalízanse a través dos cinco Fondos Estruturais e de Investimento Europeos (Fondos EIE), xestionados conxuntamente pola Comisión Europea e os países da UE. Todos eses fondos destínanse a investir na creación de emprego e nunha economía e un medio ambiente europeos sustentables e sans.
Os Fondos EIE concéntranse principalmente en cinco sectores:
Tanto os Fondos Estruturais como o Fondo de Cohesión atenden á finalidade de favorecer un maior grao de cohesión económica e social no espazo comunitario, a través do cofinanciamento das políticas de gasto público desenvolvidas polos estados-membros e dirixidas á consecución dese obxectivo.
Ademais, no ano 2020 créase o Mecanismo de Recuperación e Resiliencia para paliar a grave crise económica e social ocasionada pola pandemia da Covid-19 e transformar as economías europeas facéndoas máis verdes, dixitais e resilientes.
Con este obxectivo, deseñouse o programa de recuperación de carácter temporal NEXT GENERATION EU que conta cunha dotación de recursos públicos sen precedentes, 750.000 millóns de euros. O seu principal compoñente é o Mecanismo de Recuperación e Resiliencia, cunha duración de seis anos, de 2021 a 2026, e cun importe total que ascende a 672.500 millóns de euros (312.500 en transferencias e 360.000 millóns en préstamos a baixo interese).
Para poder acceder aos fondos do Mecanismo de Recuperación e Resiliencia, os Estados membros deben aprobar plans nacionais de recuperación e resiliencia. En España, o Plan de Recuperación, Transformación e Resiliencia contempla unha sólida axenda de investimentos e reformas estruturais para facer fronte a crise a través dun despregamento efectivo de ata 140.000 millóns de euros en transferencias e créditos. O Plan é un gran proxecto de país no que están implicados todos os niveis da Administración: estatal, autonómico e local, ademais do sector privado. O obxectivo é transformar a nosa economía para facela máis verde, dixital, inclusiva e cohesionada e incrementando, ao mesmo tempo, a súa capacidade de crecemento a medio e longo prazo.
En España, a coordinación da aplicación e xestión dos Fondos Estruturais e do Plan de Recuperación recae no Ministerio de Facenda e Función Pública, a través da Secretaría Xeral de Fondos Europeos, dependente da Secretaría de Estado de Orzamentos e Gastos.
A Secretaría Xeral de Fondos Europeos é o órgano directivo ao que corresponderá, baixo a autoridade da persoa titular da Secretaría de Estado de Orzamentos e Gastos, a dirección, o impulso e a coordinación das competencias atribuídas ao Departamento en relación coa definición da posición española nas negociacións para a aprobación e revisión dos sucesivos Marcos Financeiros Plurianuais da Unión Europea, sen prexuízo das competencias de coordinación atribuídas no seu ámbito ao Ministerio de Asuntos Exteriores, Unión Europea e Cooperación, o deseño, planificación, coordinación e seguimento das actuacións relativas aos fondos europeos e ao seu financiamento e as relacións orzamentarias coa Unión Europea, a Política de Cohesión e a política económica rexional, a política de incentivos rexionais, o Mecanismo de Recuperación e Resiliencia e o Plan Nacional de Recuperación e Resiliencia, e, en particular, as funcións que se enumeran a seguir: